Homer i homerowski napój bogów w „11 KOBIET …”
„– Nawet najtwardsze suki czasami płaczą. Lepiej, by było teraz tylko trochę przykro, niż… To genialna prawda. Nie przejmuj się. Zaraz wszystko wróci do normy. To wyłącznie moja wina. Nalej jeszcze homerowskiego napoju bogów.”
Pierwszy rozdział z cyklu „Agata”, strona 297, część I tomu „Czerwiec”
W zacytowanej wypowiedzi homerowski napój bogów był winem. Ale czy greccy bogowie rzeczywiście raczyli się winem? Zarówno dla greckich bogów jak i w powyższej scenie wino nie miało atrybutu napoju rozweselającego. To był napój to smakowania, delektowania się nim.
Homer
Homer żył w VIII wiek p.n.e. Był greckim poetą, pieśniarzem wędrownym, epikiem, śpiewakiem i recytatorem. Uważa się go za ojca poezji epickiej. Najstarszy znany z imienia europejski poeta, który zapewne przejął dziedzictwo długiej i bogatej tradycji ustnej poezji heroicznej. Jest uznawany za autora Iliady i Odysei, dwóch poematów epickich, które są podstawowymi dziełami starożytnej literatury greckiej. Homera uważa się za jednego z najbardziej czczonych i wpływowych autorów w historii. Autorstwo Iliady i Odysei wzbudza do dziś wątpliwości, a problem ten nazwano kwestią homerycką. Z braku wiarygodnych danych o życiu Homera niektórzy badacze wysuwali hipotezę, że Homer nigdy nie istniał.
Homer w swych eposach posługiwał się charakterystycznym stylem. Styl homerycki cechuje się obecnością stałych epitetów, porównań homeryckich, wzniosłością (występuje patos), a także występowaniem rozbudowanych realistycznych opisów, powodujących retardację, czyli spowolnienie akcji utworu.
Żaden poeta grecki nie przewyższył sławą Homera. Na wyspach Ios i Chios wzniesiono poświęcone mu świątynie, a w Olimpii i Delfach postawiono jego posągi. Wizerunek Homera został umieszczony na greckich monetach obiegowych o nominale 50 drachm bitych z przerwami w latach 1980–2000.
Homerowski napój bogów
W mitologii greckiej napojem bogów był nektar.
Zebrane radzą bogi o wiecznych wyrokach;
Przypijają czaszami, nektar Hebe toczy,
A na trojańskie mury obrócili oczy.”
Nektar dawał im nieśmiertelność i wieczną młodość. Wraz z ambrozją stanowił ich jedyny pokarm. Podczas uczt na Olimpie roznosili go podczaszowie – Hebe (bogini i uosobienie młodości) i Ganimedes (ukochany boga Zeusa).
Według Homera nektarem było to czerwone wino.
W języku potocznym do niedawna nektar był synonim napoju o wyśmienitym smaku. Dziś nektarem nazywany jest na ogół napój z owoców, rozwodniony sok, często wysoko słodzony, często z chemicznymi ulepszaczami smakowymi. A więc raczej podłej jakości.
W botanice nektar to nazwa wydzieliny roślin, z której pszczoły wytwarzają miód.
Dziś hasło „napój bogów” jest powszechnie używane w marketingu dla różnego rodzaju napojów. Najczęściej dla piwa, ale nie tylko.
Wino, a napój bogów
Co pijało się w czasach Homera? Herbatę do Europy przywieźli Holendrzy na początku XVII wieku z Azji. Kawa pochodzi z Etiopii, w Europie pojawiła się około XVI wieku. Kakao przywieźli do Europy hiszpańscy konkwistadorzy w XVI wieku
Tak więc za czasów Homera te napoje spożywane na ciepło nie były znane. Z ciepłych napojów znane były napary ziołowe, które stosowane były jako lekarstwo. Bogowie nie chorowali, więc nie spożywali naparów. Czasami pito owocowe soki, choć częściej po prostu jadano owoce. Soki były nadające się do spożycia przez bardzo krótki okres czasu. W gorącej Grecji, gdy nie znane były lodówki, soki bardzo szybko fermentowały.
Pito przede wszystkim wodę, ale woda w ciepłym klimacie często była biologicznie zanieczyszczona.
Tak więc wino de facto było najtrwalszym i najzdrowszym napojem. Nic dziwnego, że według Homera nektarem, napojem bogów było właśnie czerwone wino.