Townsville, Queensland, Australia, Wielka Rafa Koralowa w „11 KOBIETach …”
„W renomowanej szkole językowej dla obcokrajowców załatwiłem im pięć trzytygodniowych obozów językowych, dość ekskluzywnych. Najpierw spędzą trzy tygodnie w Anglii, w Londynie i Brighton, następne w Kanadzie, w prowincji Ontario, kawałek od Toronto, niedaleko Niagara Falls, kolejne w USA, na Florydzie, na Siesta Key Beach. Później długi lot do Australii, do Queenslandu w okolice Townsville, jak najbliżej Wielkiej Rafy Koralowej, i na koniec powrót do Europy, do Szkocji, na Isle of Mull w Tobermory. Kolorowy zawrót głowy.”
Pierwszy rozdział z cyklu „Bibiana Isabelle” część pierwsza tomu „Czerwiec” 60-ta strona.
Akcja mojej powieści nie dzieje się w Australii. Townsville, Queensland, Australia i Wielka Rafa Koralowa wspomniane są przez narratora, a zarazem głównego bohatera tylko ze względu na pobyt jego trzech córek i córki Belli na obozie językowym właśnie w tamtej okolicy. Australijczycy mówią po angielsku, ale to angielski specyficzny, bardzo różny od brytyjskiego czy amerykańskiego przede wszystkim za sprawą akcentu i wymowy. Obcowanie z australijską odmianą angielskiego to kolejne pokonywanie progów w posługiwaniu się tym językiem. Więc dlaczego by nie Australia? A lokalizacja Townsville, choć sama nazwa tego miasta pewnie większości nic nie mówi, w pobliżu Wielkiej Rafy Koralowej jest więcej niż atrakcyjna.
Trochę daleko od poprzedniego miejsca, w którym dziewczyny były na obozie, czyli Siesta Key Bech. Odległość w linii prostej między Miami na Florydzie, a australijskim Sydney wynosi ok. 15.000 km. Trochę uciążliwa podróż, trwająca około półtorej doby. Co ciekawe w kierunku przeciwnym niżbyśmy lecieli z Polski czyli przez Ocean Spokojny. Siesta Key Bech mieści się na Florydzie. Loty do Australii z USA najbardziej sensowne odbywają się z San Francisco w Kalifornii i Dallas w Teksasie. Do nich można polecić z Sarasoty czyli miasta przy Siesta Key Bech. Z Sarasoty do Dallas lot trwa ok. 3 godziny. Z Dallas do Sydney ok. 17 godzin. Z Sydney do Townsville ok. 3 godziny. Z Sarasoty do San Francisco leci się ok. 6 godzin. Z San Francisco do Sydney ok. 15 godzin, do Melbourne 15 i pół godziny. Zaś z Melbourne do Townsville ok. 3 godziny. Są loty z większą liczbą przesiadek i bywają znacznie tańsze. Można być pewnym, że Marcin bez względu na cenę wybrał najszybszą i najmniej uciążliwą trasę. Do czasu podróży należy doliczyć jeszcze czas oczekiwania na przesiadki w Dallas lub San Francisco i Sydney lub Melbourne. Z tego też względu najkrótsze czasowo loty nie muszą stanowić, że cała podróż będzie najkrótsza. W najkrótszej z przedstawionych wersji same loty trwają 23 godziny, a najdłuższe 24,5 godziny. Różnica nie jest duża. Czas oczekiwań jest tu decydujący. Ale on w najlepszych wersjach oscyluje między 8, a 12 godzin. A jeszcze dochodzą krótkie przejazdy do i z lotnisk początkowych i końcowych. Piękny kawałek świata, ale by się do niego dostać podróż jest bardzo długa i męcząca. Jednocześnie samodzielna podróż dziewczyn, w czwórkę, przez pół obcego świata musiała być pożyteczną szkołą życia.
Czasami tylko wspomnienie o czymś co zachodzi daleko w tle i nie ma wpływu na główną akcję może stanowić pole do niesamowitych wyobrażeń, obrazów, poszukiwań wiedzy, czy wspomnień.
Townsville
Townsville to miasto portowe na północno-wschodnim wybrzeżu Queensland (6-sty co do wielkości region na świecie o powierzchni 1.852 tys. km2) w Australii. Liczy ok. 180 tys. mieszkańców i jest największym miastem North-Queensland uznawanym za jego nieoficjalną stolicę. Zostało założone w 1865 roku. To centrum administracyjne i przemysłowe, ale również kurort. Znajduje się w suchym regionie zwrotnikowym Queensland, przylegającym do środkowej części Wielkiej Rafy Koralowej, nad płytką zatoką Cleveland Morza Koralowego stanowiącego część Oceanu Spokojnego. Leży ok. 1300 km od stolicy stanu Brisbane i ok. 350 km na południe od Cairns najbardziej znanego kurortu wschodniego wybrzeża Australii zwanego czasami Gold Coast (tak samo jak kurort mieszczący się w aglomeracji Brisbane). Ale Townsville jest przynajmniej równie atrakcyjne jak Cairns, a znacznie mniej oblegane przez turystów.
Jakie „atrakcje” zadecydowały, że wybrałem właśnie Townsville, oprócz wspaniałego klimatu i cudownych widoków?
320 słonecznych dni w roku, oceaniczne potrawy – świetne ryby i owoce morza serwowane niemal w każdej knajpce, oznakowane i przyjemne kąpieliska (to ważne w aspekcie rekinów).
The Strand – prawie 3 kilometrowa promenda wzdłuż wybrzeża Cleveland Bay. Miejsce, by móc rozkoszować się tropikalną atmosferą. Kołyszące się nawietrze palmy, niebiesko-zielone wody zatoki, plaża o złotym piasku z kilkoma wyznaczonymi kąpieliskami oddzielonymi od reszty oceanu specjalnymi siatkami, które chronią plażowiczów przed rekinami oraz lagunami i basenami (rewelacyjny Strand Rockool), przy plaży kawiarenki, restauracje i budki z owocami morza, rybami i słodkościami, a na horyzoncie Wyspa Magnetyczna. Plus brak tłumów. W centralnej części bezpłatny The Strand Water Park, wodny park przede wszystkim dla dzieci.
Castle Hill – w centrum miasta monolit z różowego granitu o wysokości 290 metrów, z pięknym, 360-stopniowym widokiem z jego szczytu na całe miasto, plażę, promenadę, ogrody botaniczne Queens Gardens, morze i Magnetic Island. Najpiękniejsze widoki o wschodzie i zachodzie słońca. Ścieżki spacerowe pokrywają wzgórze, wejście to średnio około kilometr, ale można wjechać prawie na szczyt.
Museum of Tropical Queensland – Muzeum tropikalnego Queensland ukazujące region North Queensland z jego dziedzictwem kulturowym i przyrodniczym. Najważniejsze punkty wystawowe obejmują wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa las deszczowy (mosty linowe) i rafy u progu Townsville oraz fascynującą historię rozbitego statku HMS Pandora. Wysłany na Tahiti w celu schwytania buntowników z Bounty uderzył w Wielką Rafę Koralową i zatonął w 1791 roku. Muzeum interaktywne.
Ogrody botaniczne – aż cztery w mieście i jego okolicach. Queens Gardens u podnóża Wzgórza Zamkowego, założony w 1870 r., z tropikalnymi roślinami ozdobnymi o efektownych kwiatach, liściach i owocach. Także bujne palmy, drzewa frangipani, drzewa figowe, kaktusy, dziki imbir i róże oraz ptaszarnia. Townsville Palmetum w pobliżu rzeki Ross z jedną z najbogatszych, bo ponad 300 gatunków, kolekcją palm. Anderson Garden największy w mieście ogród z 25 hektarami palm, sagowców, obszerną kolekcją pandanusa i tropikalnym sadem. Ogród botaniczny z możliwością poruszania się po nim samochodami. Dan Gleeson Memorial Gardens 20 minut jazdy w głąb lądu, ze stawami, ogrodami pełnymi tropikalnych zapachów, rodzimymi i egzotycznymi nasadzeniami i akwenami wodnymi.
Reef Headquarters Aquarium (ReefHQ) – znajduje się obok Museum of Tropical Queensland. Największe na świecie żyjące akwarium z rafą koralową. Wszystkio o Wielkiej Rafie Koralowej i jej niesamowitym świecie ciekawych morskich stworzeń. Okna na rafę i „tunel rafowy”, z widokiem na ponad 300 gatunków stworzeń. Karmienie rekinów i ryb rafowych. Szpital Żółwi, ukazujący, jak leczone są chore i ranne żółwie.
Muzeum Sztuki Podwodnej – MOUA – cztery intrygujące instalacje. Ocean Siren znajdująca się w The Strand na nabrzeżu Townsville. Wynurzająca się z oceanu, wzorowana na Takodzie Johnson, młodej rdzennej dziewczynie z plemienia Wulgurukaba, zmieniająca kolor w zależności od zmian temperatury wody. Coral Greenhouse, znajduje się na rafie John Brewer Reef, dwie godziny rejsu łodzią z Townsville. Jest zamieszkany przez 20 „strażników rafy”, którzy inicjują naturalny wzrost koralowców, a goście mogą nurkować z rurką, aby to zobaczyć. Pozostałe dwie instalacje, których ukończenie zaplanowano na 2021 r., a jeszcze nie ukończono, będą zlokalizowane w Palm Island, około 65 kilometrów od lądu, oraz w malowniczej zatoce Arthur Bay na Magnetic Island.
Riverway – nadrzeczna atrakcja parkowa położona na przedmieściach Condon w Townsville, oddana do użytku w 2006 roku. Ma 11 km długości, rozciąga się wzdłuż rzeki Ross. To mnóstwo parków, zacieniony deptak wzdłuż rzeki oraz obiekty kulturalne i sportowe. Można tu zakosztować kąpieli w bezpłatnych basenach lagunowych; cieszyć się grilem lub piknikiem na brzegu rzeki, spacerować, jeździć na rowerze lub biegać po zacienionej promenadzie, odwiedzić galerię i publiczny szlak artystyczny oraz oczywiście zjeść posiłek w którejś z kawiarni czy restauracji.
Magnetic Island – wyspa oddalona o 8 km od wybrzeża Townsville. Słynie z pięknych lagunz plażami, sanktuarium ptaków, rajskich pejzaży i powojennych fortyfikacji. Wyspa Magnetic znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego Wielkiej Rafy Koralowej, a ponad połowa wyspy to park narodowy z 24 kilometrami malowniczych szlaków pieszych. Jest również jednym z najlepszych miejsc w Australii do zauważenia koale na wolności, drzemiący w gałęziach drzewek eukaliptusowych wzdłuż wielu szlaków, a wyspa jest domem dla wielu innych zwierząt i różnorodności ptaków. Głazy granitowe, drzewa eukaliptusowe i wysokie sosny obręczują złote plaże, a rafy koralowe leżą tuż przy brzegu. Dotarcie na wyspę jest łatwe. Przejazd promem z Townsville trwa około 20 minut, a po przyjeździe dostępne są taksówki oraz wypożyczalnie skuterów i samochodów. Bilet promowy na wyspę Magnetic Island oferuje wygodę zwiedzania wyspy we własnym samochodzie i trwa około 40 minut.
Billabong Sanctuary – Położone 17 kilometrów na południe od Townsville w Nome na 11 hektarach tropikalnego buszu North Queensland. Zapewnia jedną z najlepszych interaktywnych doświadczeń z dziką przyrodą, jakie można znaleźć w Australii. Powstało w celu ratowania gatunków zwierząt, których populacja ze względu na coraz bardziej rozległe osadnictwo zaczęła maleć, w tym koali, kangurów, mniszek lekarski, krokodyli, dingo i wombatów. Tu można potrzymać koalę, przytulić wombata, ręcznie nakarmić kazuara czy kangura, potrzymać małego krokodyla lub węża, popatrzeć na karmienie gigantycznego krokodyla przyujściowego. Niewątpliwie to więcej niż tradycyjne zoo. Ale to nie jest tania przyjemność – bilet wstępu 43$ dorosły i 28$ dziecko, a pozowanie ze zwierzakiem wraz ze zdjęciem 32$.
Balgal Beach – plaża niespełna 60 km na północ od Towsville, pomiędzy Magnetic Island, a Palm Island obok miejscowości Rollingstone. Dla niektórych jedna z najładniejszych w całej Australii. Długa, szeroka, majestatyczna i niemal zupełnie pomijana przez turystów. Przy odpływie można po niej iść pieszo w głąb oceanu, dziesiątki, a może nawet setki metrów. Na płyciznach spotyka się malutkie kraby i fragmenty koralowców. Linię horyzontu zwieńczają z kolei niewielkie wysepki.
Wycieczki wielorybnicze – odbywają się z miejscowości Lucinda, jeszcze dalej na północ niż Balgal Beach, ok. 140 km od Townsville. Wycieczki zaczynają się jednak w Townsville, skąd startuje transport do Lucindy. Od lipca do września, humbaki pływają w ciepłych wodach wokół Wysp Palmowych. Wyłom humbaka z wody jest niezapomnianym widokiem. A przy okazji można zobaczyć żółwie, diugonie i delfiny.
SS Yongala – nurkowanie – zabawa nie dla wszystkich, tylko dla certyfikowanych nurków z sześcioma zejściami na otwartych wodach. Nowicjusze mogą zapisać się na kurs nurkowania na plaży Alva w Ayr ok. 100 km na południe od Townsville. SS Yongala, statek pasażerski, który zatonął podczas cyklonu u wybrzeży Townsville w drodze z Melbourne do Cairns w 1911 roku, jest jednym z największych i najbardziej nienaruszonych historycznych wraków na wodach Australii. Dziś porośnięty koralami wrak jest uważany za jedno z najlepszych miejsc do nurkowania na świecie ze względu na proliferację i rozmiar życia morskiego, które można tam spotkać – w tym gigantyczne gropery (gatunek ryb o długości ponad 1 m, do 2,5 metra i maksymalnie 400kg) i trevally (gatunek ryb o długości do 1,7 m i wadze do 80kg) oraz ławice barakud, żółwi, węży morskich i rekinów.
Park Narodowy Paluma Range – 60 km na północ od Townsville, niedaleko Balgal Beach, ale niespełna 10 km w głąb lądu. A 30 km dalej na północ znajduje się Jourama Falls. Park Narodowy Paluma Range z Little Crystal Creek to weekendowa oaza mieszkańców Townsville. Słodkowodny strumień z ładnym kaskadowym wodospadem otoczony zabytkowym kamiennym mostem łukowym zbudowanym w latach 30-tych XX wieku. Idealne miejsce na ochłodę w upalny letni dzień w tropikach. Wodospad Jourama otoczony jest lasem deszczowym. W tym malowniczym miejscu Waterview Creek spada kaskadami tworząc krystalicznie czyste baseny skalne, w których można się zanurzyć i orzeźwiające wodospady, pod którymi można się kąpać z ptakami, żółwiami i rybkami.
Rafa Koralowa – Wycieczki na rafę koralową odbywają się prawie z każdego miasteczka na wschodnim wybrzeżu. Najbliżej jest z kurortu Cairns, stąd jego popularność. Z Townsville jest znacznie dalej, ale to też dobry punkt wypadowy na całodzienną wycieczkę na rafę lub krótsze dwu i półgodzinną. W programie oczywiście nurkowanie z rurką, by móc podziwiać koralowce, żółwie, płaszczki, rekiny rafowe i bajecznie kolorowy świat fauny morskiej wśród równie bajecznie kolorowych koralowców.
Jest jeszcze Fort Jezzine, pewnie do odwiedzenia, ale raczej kilka armat z XIX wieku to nie szczyt zainteresowań młodych kobiet.
Wielka Rafa Koralowa
To jedno z takich haseł, że nawet jeżeli nie całkiem i niewiele wiemy jakie treści kryje, to wzbudza pozytywne emocje. Miejsce, które wielu marzy by zobaczyć. Tylko dlaczego tak daleko od nas i wyprawa tak długa, męcząca i jeszcze co najgorsze droga?
Wielka Rafa Koralowa czyli Great Barrier Reef to największy na świecie system raf koralowych składający się z ponad 2900 pojedynczych raf i 900 wysp rozciągających się na długości ponad 2300 km (od 10°S do 24°S), zajmujący powierzchnię około 344 400 kilometrów kwadratowych (większą niż Polska). Rafa znajduje się na Morzu Koralowym, wzdłuż północno-wschodnich wybrzeży Queensland w Australii. Oddzielona jest od wybrzeża kanałem o szerokości do 160 km i głębokości od 5 do 150m. Wielką Rafę Koralową można zobaczyć z kosmosu jako białą smugę na tle błękitnego oceanu. Jest to największa na świecie pojedyncza struktura wytworzona przez żywe organizmy. W 1975 roku utworzono park morski – Park Morski Wielkiej Rafy Koralowej. W 1981 roku Wielka Rafa Koralowa została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
W północnej części Wielkiej Rafy Koralowej utworzyły się rafy wstęgowe i deltowe; struktury te nie znajdują się w pozostałej części systemu raf. Nieodkryta wcześniej rafa o wysokości 500 metrów i szerokości u podstawy 1,5 km została znaleziona w północnej części w 2020 roku. W systemie nie ma atoli, rafy połączone z lądem są rzadkie.
Rafy obrzeżowe są szeroko rozpowszechnione, ale najczęściej znajdują się w południowej części Wielkiej Rafy Koralowej, połączonej z wysokimi wyspami, na przykład Wyspami Whitsunday. Rafy lagunowe znajdują się w południowej Wielkiej Rafie Koralowej i dalej na północ, u wybrzeży Zatoki Księżniczki Charlotte. Rafy półksiężycowe są najczęstszym kształtem raf w środku systemu, na przykład rafy otaczające Lizard Island. Rafy półksiężycowe znajdują się również na dalekiej północy Parku Morskiego Wielkiej Rafy Koralowej oraz w Swain Reefs (20-22 stopnie na południe). Płaskie rafy występują w północnej i południowej części, w pobliżu Cape York, Zatoki Księżniczki Charlotte i Cairns.
Rafa powstaje z nagromadzenia się szkieletów wapiennych organizmów rafotwórczych, przede wszystkim koralowców. Rafy powstają w określonych warunkach:
– temperatura wody musi utrzymywać się powyżej 18 °C (średnia temperatura wody na powierzchni nie może być niższa niż 24 °C, a optymalne warunki to 26–27 °C);
– woda musi być czysta;
– głębokość wody nie może przekraczać 50 m
– zasolenie wody musi utrzymywać się w przedziale 30–40‰.
Średni roczny przyrost rafy to 5–8 mm, który w idealnych warunkach może dochodzić do 15 mm.
Wiek najstarszych depozytów rafy szacowany jest na 500–600 tys. lat. Współczesna rafa barierowa zaczęła rozwijać się ok. 9 tys. lat temu.
W wodach rafy żyje ok. 600 gatunków koralowców, 1500 gatunków ryb ( w tym: 49 gatunków igliczników i 9 gatunków koników morskich), 5000 gatunków mięczaków, 630 gatunków szkarłupni, 6 gatunków żółwi morskich, 30 gatunków wielorybów i delfinów, 133 gatunków rekinów, mant, płaszczek lub chimer, 14 gatunków węży morskich oraz jedna z największych populacji diugoni. Większe wyspy pokryte są gęstą roślinnością tropikalną.
Każdego roku Wielką Rafę Koralową odwiedza około dwóch milionów ludzi.
