Wakacyjne destynacje - grecka wyspa w „11 KOBIET …”
„– Opowiedz mi o miejscu, które zrobiło na tobie największe wrażenie, które ci się najbardziej podobało.
– Ma to być miasto, kraina czy miejsce na leniwe wakacje? W każdej z tych kategorii mam kilka propozycji.
…
– Jeśli miasto, to Paryż. Za nim długo, długo nic, a potem w kolejności alfabetycznej: Amsterdam, Barcelona, Florencja, Siena i Wiedeń. Kraina to Andaluzja, Prowansja i Toskania, a za nimi Holandia i polskie Kaszuby. Miejsce na wakacje to włoski kemping, wioska turystyczna tuż nad morzem lub grecka wyspa. Nie wiem, o czym chcesz posłuchać.
– O wszystkim.
Opowiadałem bardzo długo. To są tematy, o których mogę gadać niemal bez końca. Odpaliliśmy laptop, by móc wspomagać moją opowieść zdjęciami.”
Pierwszy rozdział z cyklu „Agata”, strony 262-263, część I tomu „Czerwiec”
Marcin jako wymarzone swoje miejsce na wakacje przywołał grecką wyspę, bez skonkretyzowania którą. Bo tych wysp wartych odwiedzenia jest bardzo dużo. Wartych odwiedzenia ze względu na możliwość doświadczania na nich piękna, hedonizmu, luzu i relaksu. Warto zwrócić uwagę, że wśród miejsc, które mu się najbardziej podobało wybrał wyłącznie europejskie. W kategorii doświadczania samego piękna, jest to możliwe na każdym kontynencie i w wielu miejscach na innych kontynentach to piękno bywa jeszcze piękniejsze i bardziej zachwycające. Wakacje muszą zawierać również hedonizm, luz i relaks. Dla niego pełnia tego, możliwa była przede wszystkim w Europie. Oprócz greckich wysp i również wspomnianych włoskich wiosek turystycznych, tych miejsc Europa oferuje jeszcze dziesiątki, a nawet setki. W samej kategorii wyspiarskiej, ja mógłbym jeszcze wymienić Wyspy Kanaryjskie (geograficznie należą do Afryki, administracyjnie i mentalnie są na wskroś hiszpańskie czyli europejskie), Baleary, archipelag Madery (geograficznie znów Afryka, administracyjnie i mentalnie jest portugalski czyli europejski), archipelag Malty, duże wyspy włoskie Sycylię i Sardynię, czy zupełnie odmienne wyspy szkockie. Pomijając koszty związane z wakacjami na którejkolwiek z tych wysp, a to bywa często decydujące, greckie wyspy jak dla mnie mają najwięcej charme.
Greckie wyspy
Na pytanie ile jest greckich wysp nie ma jedynej słusznej odpowiedzi. Na pytanie ile jest zamieszkałych również. W zależności od przyjętych kryteriów i definicji terminu „wyspa”, liczbę wysp w Grecji określa się od 1200 do 6000. Według spisu, do Grecji należy 3054 wysp (wyspy, wysepki, skaliste wyspy, skały i rafy) o łącznej powierzchni około 25 000 km², co stanowi 19% lądowej powierzchni Grecji i 25% powierzchni wszystkich wysp śródziemnomorskich. Grecja administruje 82% wszystkich wysp śródziemnomorskich. Od 166 do 227 z nich jest zamieszkanych. Zdecydowana większość wysp greckich to wyspy na morzach, państwo to posiada jednak również wyspy śródlądowe. Greckie wyspy morskie obejmują rozległy obszar – 695 km w rozciągłości południkowej (od wysuniętej najbardziej na północ klasztornej wyspy Agios Nikolaos w lagunie Lagos do południowego krańca Gawdos na południu) i 992 km w rozciągłości równoleżnikowej (od wysuniętej najbardziej na zachód wysepki Othoni do wysuniętej najbardziej na wschód niezamieszkanej Strongyli). Największą grecką wyspą – zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby ludności – jest Kreta (piąta pod względem powierzchni wyspa śródziemnomorska).
Archipelagi wysp greckich
Wyspy Greckie tworzą lub jak kto woli zostały podzielone na 7 archipelagów:
- Wyspy Jońskie
- Wyspy Sarońskie
- Sporady Północne
- Wyspy Egejskie Północne
- Cyklady (czasami określa się je jako część Wysp Egejskich Południowych)
- Dodekanez (czasami nazywane także Sporadami Południowymi lub określa się je jako część Wysp Egejskich Południowych)
- Kreta i jej wyspy przybrzeżne
Główne wyspy poszczególnych archipelagów
Wyspy Jońskie
Wyspy Jońskie (Heptanesos – „Siedem wysp”) – archipelag na Morzu Jońskim, rozciągający się wzdłuż zachodnich wybrzeży Grecji i częściowo Albanii. Większa część Wysp Jońskich stanowi grecki region Wyspy Jońskie ze stolicą w mieście Korfu. Region ten nie obejmuje jednak wysp zlokalizowanych w południowej części archipelagu, którymi administruje region Attyka. Wyspy Jońskie nie były pod panowaniem osmańskim. Od początku XIII wieku stopniowo przechodziły pod panowanie weneckie, które trwało do XVIII. Na przełomie XVIII i XIX wieku w czasach napoleońskich przez kilkanaście lat były pod panowaniem francuskim. Od pierwszej dekady XIX wieku przez ponad 50 lat były pod panowaniem brytyjskim. Do dzisiaj ślady panowania weneckiego są mocno widoczne w architekturze miast na wyspach. Częściowo również panowania brytyjskiego. Wyspy Jońskie, obok wyspy Thassos należą do najbardziej zielonych wysp greckich.
Wyspy archipelagu:
- Itaka (96 km² – 3 tys. mieszkańców)
- Kefalinia (Kefalonia) (781 km²- 39,5 tys. mieszkańców)
- Kithira (region administracyjny Attyka – u południowego krańca Peloponezu) (279 km² – 3 tys. mieszkanców)
- Andikitira (20,4 km² – 68 mieszkańców)
- Elafonisos (20 km² – 745 mieszkańców)
- Korfu (Kerkyra) (592 km² – 103 tys. mieszkańców)
- Leukada (Lefkada) (354 km² – 22,5 tys. mieszkańców)
- Kalamos (25 km² – 543 mieszkańców)
- Kastos (5,9 km² – 80 mieszkańców)
- Meganisi (22,4 km² – 1.040 mieszkańców)
- Skorpios (wyspa prywatna) (0,9 km² – 1 mieszkaniec)
- Paksos (19 km² – 2,5 tys. mieszkańców)
- Andipaksos (5 km² – 21 mieszkańców)
- Zakintos (Zakyntos) (402 km² – 40,5 tys. mieszkańców)
Wyspy Sarońskie
Wyspy Sarońskie lub Wyspy Argo-Sarońskie to archipelag w Grecji, nazwany od Zatoki Sarońskiej, w której się znajdują, tuż przy greckim stałym lądzie. Głównymi zamieszkanymi wyspami tej grupy są Salamina, Egina, Poros i Agistri. Wyspy Hydra, Spetses i Dokos, leżą u północno-wschodniego krańca Peloponezu, między Zatoką Sarońską a Zatoką Argolidzką. Na ogół są zaliczane do Wysp Sarońskich. Wielu Greków z kontynentalnej części wyspy ma domy wakacyjne na Wyspach Sarońskich, do których regularnie dopływają promy z portów Pireus w Atenach i Peloponezu. Salamina, największa wyspa archipelagu, to miejsce, w którym starożytna flota grecka pokonała Persów w bitwie pod Salaminą w 480 r. p.n.e.
Wyspy archipelagu:
- Angistri (13 km2 – 1,2 tys. mieszkańców)
- Dokos (12,5 km2 – 18 mieszkańców)
- Egina (83 km2 – 13 tys. mieszkańców)
- Hydra (50 km2 – 2 tys. mieszkańców)
- Poros (23 km2 – 3,3 tys. mieszkańców)
- Salamina (96,2 km2 – 37,2 tys. mieszkańców)
- Spetses (27,1 km2 – 3,8 tys. mieszkańców)
Sporady Północne
Dookreślenie, przy Sporadach, Północne, stanowi bardzo ważny wyróżnik. „Sporady” oznaczają „rozproszone” (stąd „sporadyczny”). Od czasów starożytności nazwa ta odnosiła się do grup wysp Morza Egejskiego poza centralnym archipelagiem Cyklad. Sporady Północne to archipelag położony wzdłuż wschodniego wybrzeża Grecji, na północny wschód od wyspy Eubea (niekiedy Eubeę włącza się też do archipelagu, na Morzu Egejskim. Składają się z 24 wysp, z czego cztery są zamieszkane na stałe: Alonnisos, Skiathos, Skopelos i Skyros. Nazywane są także Sporadami Tesalskimi.
We współczesnej terminologii geograficznej wyróżnia się pięć różnych grup Sporad:
- Sporady Północne – od ok. 1960 termin Sporady odnosi się głównie do tych wysp.
- Sporady Zachodnie czyli Wyspy Sarońskie.
- Sporady Południowe, czyli Dodekanez, do których czasami dołączane są grupy Samos i Ikaria.
- Sporady Wschodnie lub Sporady Anatolskie, czyli wyspy wschodniego i północno-wschodniego Morza Egejskiego, w pobliżu wybrzeży Azji Mniejszej: Samos, Ikaria, Lesbos, Chios, Psara, Oinousses i mniejsze grupy wysp.
- Sporady Trackie : Thasos, Samotraka, Imbros, Lemnos i Agios Efstratios.
Dwie ostatnie grupy tworzą razem Wyspy Egejskie Północne.
Wyspy archipelagu Sporad Północnych:
- Alonisos – (65 km2 – 3.2 tys. mieszkańców)
- Skiatos – (49 km2 – 5,8 tys. mieszkańców)
- Skiros – (209,5 km2 – 3 tys. mieszkańców)
- Skopelos – (96 km2 – 4,5 tys. mieszkańców)
- Eubea (Evia) – (4.167 km2 – 213 tys. mieszkańców)
Wyspy Egejskie Północne
Wyspy Północnego Morza Egejskiego to szereg rozproszonych wysp na Morzu Północnym Morza Egejskiego, znanych również jako północno-wschodnie wyspy Morza Egejskiego, należących głównie do Grecji, a kilka z nich do Turcji. Wyspy nie tworzą fizycznego łańcucha ani grupy, ale są często grupowane razem w celach turystycznych lub administracyjnych. Na południu od nich znajdują się wyspy Dodekanezu, a na zachodzie wyspy Cyklady i Sporady. W tej grupie, główne wyspy na północno-wschodnim Morzu Egejskim i wzdłuż wybrzeża Turcji to greckie wyspy Samos, Ikaria, Chios, Lesbos, Lemnos, Agios Efstratios, Psara, Furni, Inuses i tureckie wyspy Imbros, Tenedos i Wyspy Królicze lub Tavşan. Główne wyspy na Morzu Trackim na dalekiej północy to greckie wyspy Samotraka i Thasos.
Wyspy archipelagu:
- Agios Efstratios – (43 km2 – 270 mieszkańców)
- Amuliani (leży między zębami Półwyspu Chalcydyckiego, region administracyjny Macedonia Wschodnia i Tracja) – (12 km2 – 547 mieszkańców)
- Chios – (904 km2 – 53,8 tys. mieszkańców)
- Furni – (45 km2 – 1.469 mieszkańców)
- Ikaria – (255 km2 – 8,8 tys. mieszkańców)
- Inuses (Oinousses) – (17,4 km2 – 826 mieszkańców)
- Lesbos – (1.630 km2 – 270 mieszkańców)
- Limnos (Lemnos) – (478 km2 – 86,4 tys. mieszkańców)
- Psara – (44,5 km2 – 454 mieszkańców)
- Samos – (477 km2 – 42 tys. mieszkańców)
- Samotraka (region administracyjny Macedonia Wschodnia i Tracja) – (178 km2 – 2,9 tys. mieszkańców)
- Thasos (region administracyjny Macedonia Środkowa) – (390 km2 – 13,8 tys. mieszkańców)
Cyklady
Cyklady są archipelagiem znajdujący się w południowo-zachodniej części Morza Egejskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Grecji. W skład archipelagu wchodzi około 220 wysp o łącznej powierzchni 2572 km². Nazwa („okrążające wyspy”) odnosi się do archipelagu tworzącego krąg wokół świętej wyspy Delos. Największą wyspą Cyklad jest Naksos, jednak najbardziej zaludnioną jest Syros. Wyspy są szczytami zatopionego terenu górskiego, z wyjątkiem dwóch wysp wulkanicznych: Milos i Santorini. Klimat jest na ogół suchy i łagodny, ale z wyjątkiem Naksos gleba nie jest zbyt żyzna. Cyklady jako archipelag uważane są za najciekawsze wyspy pod względem turystycznym. Najważniejsze atrakcje turystyczne to:
- Delos – położona w środku „okręgu” utworzonego przez Cyklady, była od IX w p.n.e. centrum politycznym i religijnym wysp Morza Egejskiego. Obecnie znane stanowisko archeologiczne.
- Ios – wysepka usiana winnicami i bizantyjskimi kościołami o niebieskich kopułach.
- Mykonos – najpopularniejsza wśród turystów, symbol uroku rzucanego przez wyspy greckie na przybyszów z całego świata. Wzdłuż całego wybrzeża ciągną się oślepiająco białe domy, a kaplice i wiatraki urozmaicają pejzaż wyspy.
- Santoryn – wyspa uznawana przez niektórych za mityczną Atlantydę, zwana również „prehistorycznymi Pompejami”. Na całej wyspie zachowały się ślady dawnej aktywności wulkanicznej, dzięki której powstały dwie wysepki Kamenes. Rumowiska utworzone przez wybuchy krateru, suche obszary pokryte zastygłą lawą i wypalone wzgórza to wciąż widoczne świadectwa po katastrofie.
Wyspy archipelagu:
- Amorgos – (126,4 km2 – 1.973 mieszkańców)
- Anafi – (40,4 km2 – 271 mieszkańców)
- Andros – (380 km2 – 9,2 tys. mieszkańców)
- Delos – (3,4 km2 – 14 mieszkańców)
- Folegandros – (32,2 km2 – 765 mieszkańców)
- Giaros – (17,6 km2 – 454 mieszkańców)
- Ios – (109 km2 – 2.024 mieszkańców)
- Iraklea – (17,8 km2 – 141 mieszkańców)
- Kea – (128,9 km2 – 4.455 mieszkańców)
- Kimolos – (53,3 km2 – 910 mieszkańców)
- Kitnos – (100,2 km2 – 1.452 mieszkańców)
- Makronisos – (18,4 km2 – 5 mieszkańców)
- Milos – (160,1 km2 – 5 tys. mieszkańców)
- Andimilos – (8,8 km2 – niezamieszkana)
- Mykonos – (85,5 km2 – 10,1 tys. mieszkańców)
- Naksos – (429,8 km2 – 18,9 tys. mieszkańców)
- Koufonisi – (26 km2 – 399 mieszkańców)
- Paros – (196,3 km2 – 13,7 tys. mieszkańców)
- Andiparos – (45,2 km2 – 1.211 mieszkańców)
- Poliegos – (18,1 km2 – niezamieszkana)
- Rinia – (13,9 km2 – niezamieszkana)
- Santorini – (90,7 km2 – 17,4 tys. mieszkańców)
- Aspronisi – (0,14 km2 – niezamieszkana)
- Nea Kameni – (3,3 km2 – niezamieszkana)
- Palea Kameni (prywatna) – (0,17 km2 – 1 mieszkaniec)
- Tirasia – (9,3 km2 – 319 mieszkańców)
- Serifos – (75,2 km2 – 1.420 mieszkańców)
- Sifnos – (73,9 km2 – 2.625 mieszkańców)
- Sikinos – (42,5 km2 – 273 mieszkańców)
- Siros – (83,6 km2 – 21,5 tys. mieszkańców)
- Tinos – (194,5 km2 – 8,6 tys. mieszkańców)
Dodekanez
Dodekanez czyli „Dwanaście Wysp” oznacza dziś grupę wysp w południowo-wschodniej części Morza Egejskiego , obejmującą 15 głównych wysp ( Agathonisi, Astypalaia, Chalki, Kalymnos, Karpathos, Kasos, Kastellorizo, Kos, Lipsi, Leros, Nisiros , Patmos , Rodos , Simi i Tilos ) i 93 mniejsze wysepki. 26 z nich jest zamieszkanych. Ta grupa wysp ogólnie wyznacza wschodnią granicę Morza Kreteńskiego.
Wyspy archipelagu:
- Agatonisi – (13,4 km2 – 185 mieszkańców)
- Astipalea – (96,4 km2 – 1.334 mieszkańców) (jedna z „12”)
- Chalki – (27 km2 – 478 mieszkańców)
- Kalimnos – (110,6 km2 – 16,2 tys. mieszkańców) (jedna z „12”)
- Karpatos – (300,2 km2 – 6.2 tys. mieszkańców) (jedna z „12”)
- Kasos – (40,9 km2 – 1.084 mieszkańców) (jedna z „12”)
- Mejisti (Kastelorizo) – (12 km2 – 492 mieszkańców) (jedna z „12”)
- Kos – (287,6 km2 – 33.4 tys. mieszkańców) (jedna z „12”)
- Leros – (54,1 km2 – 7,9 tys. mieszkańców) (jedna z „12”)
- Lipsi – (16 km2 – 790 mieszkańców)
- Nisiros – (41,6 km2 – 1.008 mieszkańców) (jedna z „12”)
- Patmos – (34,1 km2 – 3 tys. mieszkańców) (jedna z „12”)
- Pserimos – (14,6 km2 – 80 mieszkańców)
- Rodos – (1.401 km2 –115,5 tys. mieszkańców) (jedna z „12”)
- Simi – (57,9 km2 – 2.590 mieszkańców) (jedna z „12”)
- Telendos – (4,6 km2 – 94. mieszkańców)
- Tilos – (61,5 km2 – 780 mieszkańców) (jedna z „12”)
Kreta i jej wyspy przybrzeżne
Kreta to grecka wyspa na Morzu Śródziemnym. Największa wyspa Grecji i piąta pod względem powierzchni wyspa śródziemnomorska. Linia brzegowa ma długość ok. 1040 km. Największym miastem Heraklion (Iraklion). Na Krecie odkryto jedne z najstarszych, mające 5,7 mln lat ślady przodków człowieka. Krajobraz wyspy tworzą skaliste wybrzeża, przeplatające się z szerokimi, jasnymi plażami. Największe atrakcje turystyczne to ruiny pałaców minojskich w Knossos, Fajstos, Malii i Kato Zakros, pozostałości archeologiczne w Gortynie, fortyfikacje wzniesione przez Wenecjan w Retimno i Spinalondze, wąwóz Samaria i inne mniejsze wąwozy (Agia Irini, Aradena, Imbros). Na Krecie znajdują się też ciekawe jaskinie, na czele z jaskinią Dikte.
Najważniejsze wyspy:
- Kreta – (8.261 km2 – 636,5 tys. mieszkańców)
- Chrissi – na niej rośnie największy naturalny las jałowca wielkokwiatowego w Europie – (3 mieszkańców)
- Dia – utworzona przez Zeusa zamieniającego olbrzymiego jaszczura w kamień; przez stulecia główny port Krety – (11,9 km2 – 2 mieszkańców)
- Gawdos – najdalej na południe wysunięty punkt Europy – (32,4 km2 – 142 mieszkańców)
- Gramvousa – piracka wyspa naprzeciwko laguny Balo – (niezamieszkana)
- Paksimedia – tu narodzili się bóg Apollo i bogini Artemida – (1,75 km2 – niezamieszkana)
- Psira – z pozostałościami archeologicznymi cywilizacji minojskiej i mykeńskiej – (niezamieszkana)
- Spinalonga – znana z fortu weneckiego i kolonii trędowatych – (0,1 km2 – niezamieszkana)
50 największych wysp greckich
Pod względem powierzchni
1 | Kreta | 8 336,0 | Kreta |
2 | Eubea | 3 670,0 | Sporady Północne |
3 | Lesbos | 1 633,0 | Wyspy Egejskie Północne |
4 | Rodos | 1 401,0 | Dodekanez |
5 | Chios | 842,3 | Wyspy Egejskie Północne |
6 | Kefalonia | 781,0 | Wyspy Jońskie |
7 | Korfu | 592,9 | Wyspy Jońskie |
8 | Lemnos | 477,6 | Wyspy Egejskie Północne |
9 | Samos | 477,4 | Wyspy Egejskie Północne |
10 | Naxos | 429,8 | Cyklady |
11 | Zakynthos | 406,0 | Wyspy Jońskie |
12 | Thasos | 380,1 | Wyspy Egejskie Północne |
13 | Andros | 380,0 | Cyklady |
14 | Lefkada | 303,0 | Wyspy Jońskie |
15 | Karpathos | 300,0 | Dodekanez |
16 | Kos | 290,3 | Dodekanez |
17 | Kythira | 279,6 | Wyspy Jońskie |
18 | Ikaria | 255,0 | Wyspy Egejskie Północne |
19 | Skyros | 209,0 | Sporady Północne |
20 | Paros | 195,0 | Cyklady |
21 | Tinos | 194,0 | Cyklady |
22 | Samotraka | 178,0 | Wyspy Egejskie Północne |
23 | Milos | 151,0 | Cyklady |
24 | Kea | 132,0 | Cyklady |
25 | Amorgos | 121,0 | Cyklady |
26 | Kalymnos | 110,0 | Dodekanez |
27 | Ios | 108,0 | Cyklady |
28 | Kythnos | 99,4 | Cyklady |
29 | Astypalaia | 96,4 | Dodekanez |
30 | Itaka | 96,2 | Wyspy Jońskie |
31 | Salamina | 96,2 | Wyspy Sarońskie |
32 | Skopelos | 96,2 | Sporady Północne |
33 | Mykonos | 85,5 | Cyklady |
34 | Syros | 83,6 | Cyklady |
35 | Aegina | 82,6 | Wyspy Sarońskie |
36 | Santorini | 76,2 | Cyklady |
37 | Serifos | 75,2 | Cyklady |
38 | Sifnos | 73,9 | Cyklady |
39 | Kasos | 69,5 | Dodekanez |
40 | Alonnisos | 64,1 | Sporady Północne |
41 | Tilos | 61,5 | Dodekanez |
42 | Simi | 57,8 | Dodekanez |
43 | Leros | 54,0 | Dodekanez |
44 | Hydra | 49,6 | Wyspy Sarońskie |
45 | Skiathos | 47,3 | Sporady Północne |
46 | Agios Efstratios | 43,3 | Wyspy Egejskie Północne |
47 | Sikinos | 41,6 | Cyklady |
48 | Nisiros | 41,2 | Dodekanez |
49 | Psara | 40,4 | Wyspy Egejskie Północne |
50 | Anafi | 38,6 | Cyklady |
Pod względem liczby ludności
1 | Kreta | 624 408 | Kreta |
2 | Eubea | 191 206 | Sporady Północne |
3 | Rodos | 125 113 | Dodekanez |
4 | Korfu | 99 134 | Wyspy Jońskie |
5 | Lesbos | 83 755 | Wyspy Egejskie Północne |
6 | Chios | 50 361 | Wyspy Egejskie Północne |
7 | Zakynthos | 41 180 | Wyspy Jońskie |
8 | Salamina | 37 220 | Wyspy Sarońskie |
9 | Kos | 37 089 | Dodekanez |
10 | Kefalonia | 36 064 | Wyspy Jońskie |
11 | Samos | 32 642 | Wyspy Egejskie Północne |
12 | Lefkada | 21 900 | Wyspy Jońskie |
13 | Syros | 21 507 | Cyklady |
14 | Naxos | 20 578 | Cyklady |
15 | Kalymnos | 17 752 | Dodekanez |
16 | Lemnos | 16 411 | Wyspy Egejskie Północne |
17 | Santorini | 15 480 | Cyklady |
18 | Paros | 14 520 | Cyklady |
19 | Thasos | 13 104 | Wyspy Egejskie Północne |
20 | Aegina | 12 911 | Wyspy Sarońskie |
21 | Mykonos | 10 704 | Cyklady |
22 | Tinos | 8 934 | Cyklady |
23 | Ikaria | 8 843 | Wyspy Egejskie Północne |
24 | Andros | 8 826 | Cyklady |
25 | Leros | 7 992 | Dodekanez |
26 | Karpathos | 6 567 | Dodekanez |
27 | Skiathos | 5 802 | Sporady Północne |
28 | Milos | 5 302 | Cyklady |
29 | Aitoliko | 4 935 | Wyspa śródlądowa |
30 | Skopelos | 4 518 | Sporady Północne |
31 | Spetses | 3 748 | Wyspy Sarońskie |
32 | Kythira | 3 644 | Wyspy Jońskie |
33 | Patmos | 3 283 | Dodekanez |
34 | Poros | 3 261 | Wyspy Sarońskie |
35 | Alonnisos | 3 138 | Sporady Północne |
36 | Skyros | 3 052 | Sporady Północne |
37 | Itaka | 2 862 | Wyspy Jońskie |
38 | Sifnos | 2 777 | Cyklady |
39 | Simi | 2 603 | Dodekanez |
40 | Samotraka | 2 596 | Wyspy Egejskie Północne |
41 | Paxos | 2 466 | Wyspy Jońskie |
42 | Kea | 2 335 | Cyklady |
43 | Ios | 2 299 | Cyklady |
44 | Hydra | 2 070 | Wyspy Sarońskie |
45 | Amorgos | 1 961 | Cyklady |
Wybór Marcina najciekawszych greckich wysp
Gdyby podsumować 15 rankingów ze stron internetowych na TOP 10 (15 lub 20) najpiękniejszych i najciekawszych greckich wysp to numerem „1” wśród nich jest Kreta. Na podium jest jeszcze Zakynthos i Rodos. Tylko te trzy wyspy pojawiają się we wszystkich zestawieniach. Kolejne są Santorini i Korfu, przy czym Santorini na ogół ma wyższe noty niż Rodos. Te pięć wysp ma wyraźną przewagę nad następnymi. W następnej grupie są: Mykonos, Kefalonia i Kos. Następna jest Lefkada. Te dziewięć wysp występuje przynajmniej w połowie rankingów. Kolejne miejsca od 10-tego do 25-tego zajmują: Samos, Skiatos, Thasos, Skopelos, Simi, Naxos, Itaka, Hydra, Gavdos, Paros, Milos, Patmos, Karpathos, Folegandros, Lesbos, Paxos. Wszystkie te wyspy pojawiły się w rankingach przynajmniej dwukrotnie. Zapewne gdybym trafił na inne rankingi, w innym czasie, ta klasyfikacja przedstawiałaby się inaczej. Zarówno obecność danej wyspy w rankingu, jak jej pozycja w nim, to kwestia przyjętych założeń, kwestia subiektywnej oceny, a czasami biznesowe sterowanie przez rynek turystyczny. To także koszty i łatwość dotarcia na wyspę.
Jakie wyspy wybrałby Marcin i czy sugerowałby się rankingami? Gdyby chciał spędzić na nich wakacje z Agatą, bo przecież w podtekście gdy z nią rozmawiał, ta możliwość przynajmniej podświadomie musiała mieć na niego wpływ. Pierwotnie mogłoby się wydawać, że wybrałby te które były na topie rankingów. Był pragmatykiem, analitykiem, ze ścisłym umysłem i romantyczną duszą oraz hedonistycznymi zamiłowaniami do spędzania czasu. Pierwszym założeniem jakie możemy zrobić to, że z każdego z archipelagów wybrał jedną wyspę. Tak by można było doznać różnorodności. Drugie założenie to, że pominął oczywistości, które pociągają za sobą tłumy. A reszta to już indywidualna jego ocena piękna i możliwości doznawania hedonizmu. Bo przecież koszty w jego przypadku nie grały najmniejszej roli. Jego wybór by wyglądał następująco:
Paksos z Wysp Jońskich
Hydra z Wysp Sarońskich
Skiathos ze Sporad Północnych
Thasos z Wysp Egejskich Pólnocnych
Folegandros z Cyklad
Simi z Dodekanezu
Gavdos z Krety i jej wysp przybrzeżnych.
Wybór zaskakujący dla zwykłego wakacyjnego turysty. Nie ma w nim żadnej wyspy z pierwszej dziesiątki. Tylko Skiathos i Hydra zajmują najwyższe miejsca w swoich archipelagach. W przypadku greckich wysp warto odejść od utartych schematów. Każda z nich jest piękna. A im mniej turystów tym więcej klimatu prawdziwej wyspiarskiej Grecji.
Paksos
Najmniejsza z siedmiu głównych Wysp Jońskich, nawet nieco mniejsza od trzech pobocznych do innych. Najmniej znana. Praktycznie bez ofert biur turystycznych, przynajmniej polskich. W klasyfikacji rankingowej dopiero na 25-tym miejscu. Przed nią wszystkie 5 z pozostałych głównych Wysp Jońskich oprócz Kithiry. Na wysokich pozycjach: Zakynthos 2-gi; Korfu 5-te; Kefalonia 7-dma; Lefkada 9-ta; Itaka 16-ta. Ale one ze względu, na między innymi swoją wielkość, skomunikowanie ze światem, bazę turystyczną i najbardziej spopularyzowane atrakcje turystyczne są w ofertach wielu biur. Myśląc o Paksos, należy zrobić to łącznie z sąsiadującą znacznie mniejszą Antipaksos. Paksos leży niedaleko północnego krańca Korfu (15 km), pomiędzy Korfu, a Lefkadą. Wyspa dysponuje połączeniem promowym z wyspą Korfu i z portem w Igumenicy (w sezonie letnim także z Włochami). 15 km dzieli wyspę od stałego lądu i miasta Parga na nim. Wyspa ma około 10 kilometrów długości i do 3 kilometrów szerokości, rozciągając się w kierunku od północnego zachodu do południowego wschodu. Większość pagórkowatego krajobrazu pokryta jest gajami oliwnymi. Rozciągają się one od Lakki, miejscowości portowej na północy, przez Magazię do Gaios, stolicy. Nadmorskie miejscowości Gaios, Lakka i Loggos na wschodnim wybrzeżu to trzy główne osady, podczas gdy wnętrze charakteryzuje się licznymi rozproszonymi przysiółkami. Zachodnie wybrzeże jest zdominowane przez strome, białe, kredowe klify, które są mocno zerodowane na poziomie morza i kryją wiele „niebieskich jaskiń”. Najwyższym punktem wyspy jest Agios Isavros na wysokości 231 m. Kilka wysepek leży bardzo blisko wybrzeża Paxos: Agios Nikolaos i Panagia chronią port Gaios, podczas gdy Mongonisi i Kaltsonisi leżą u południowo-wschodniego krańca. Antipaxos leży około 5 km dalej na południowy wschód. Na wyspę kursują przez cały rok promy pasażerskie i samochodowe z portu Igoumenitsa na lądzie stałym Grecji (1,5 godziny). W sezonie turystycznym z Korfu kursują wodoloty, promy pasażerskie i taksówki morskie (1–2 godziny). Według mitologii Posejdon przy pomocy swego trójzębu oddzielił wyspę od południa Korfu z zamiarem stworzenia sobie miejsca schadzek ze swoją ulubienicą – Amfitrytą.
zobacz galerię zdjęć (57)
Paksos
Hydra
Pod względem powierzchni Hydra jest trzecią co do wielkości z Wysp Sarońskich oraz piątą pod względem populacji. Z tych wysp tylko ona pojawiła się w rankingu zajmując 17-ste miejsce. Hydra, Ydra lub Idra jest jedną z Wysp Sarońskich w Grecji, położoną na Morzu Egejskim, pomiędzy Morzem Mirtejskim a Zatoką Argolidzką. Oddzielona jest od Peloponezu wąskim pasem wody (ok. 8 km). Jest jedno główne miasto, znane po prostu jako Hydra. Składa się z półksiężycowatego portu, wokół którego znajduje się pasmo restauracji, sklepów, targów i galerii, które obsługują turystów i mieszkańców. Strome kamienne ulice prowadzą w górę i na zewnątrz od obszaru portu. Większość lokalnych rezydencji, a także zajazdów na wyspie, znajduje się przy tych ulicach. Inne małe wioski lub osady na wyspie to Mandraki, Kamini, Vlychos, Palamidas, Episkopi i Molos. Pojazdy kołowe nie są dozwolone na wyspie, w tym, ale nie wyłącznie, samochody, motocykle, skutery, rowery i rowery elektryczne. Jedyne samochody jakie są używane to karetki pogotowia i nieliczne pojazdy gospodarcze, np. służb komunalnych (śmieciarki). Transport publiczny zapewniają konie, muły i osły oraz taksówki wodne. Zamieszkany obszar jest jednak tak zwarty, że większość ludzi wszędzie chodzi pieszo. Hydra jest zależna od turystyki, a Ateńczycy stanowią znaczną część jej odwiedzających. Szybkie wodoloty i katamarany z Pireusu, oddalonego o około 37 mil morskich (69 km), obsługują Hydrę, zatrzymując się najpierw w Poros, a po niej płynąc na Spetses. Istnieje usługa promu pasażerskiego stanowiąca alternatywę dla wodolotów, która kursuje między portem Hydra a Metochi na wybrzeżu Peloponezu. Wielu Ateńczyków jedzie do Metochi, zostawia samochód na parkingu i wsiada na 20-minutowy prom pasażerski na Hydrę. Nazwa Hydra pochodzi od starogreckiego słowa ὕδρα (hydra), które wywodzi się od greckiego słowa oznaczającego „wodę”, nawiązując do naturalnych źródeł na wyspie. Na wyspie znajduje się wiele kościołów i sześć prawosławnych klasztorów. Dwa szczególnie godne uwagi klasztory to Profitis Ilias, założony w X wieku, i Ayia Efpraxia. Oba znajdują się na wzgórzu z widokiem na główny port. Katedrę wyspy stanowi stary klasztor Zaśnięcia Marii Panny, który znajduje się na nabrzeżu miasta. W latach 50-tych i 60-tych XX wieku Hydrę zamieszkiwała społeczność artystów-emigrantów, do której należeli znany norweski powieściopisarz Axel Jensen, australijscy pisarze Charmian Clift i George Johnston oraz kanadyjski piosenkarz i autor tekstów Leonard Cohen. Cohen napisał kilka swoich znanych piosenek na Hydrze, w tym „Bird on the Wire” i „So Long, Marianne”, mieszkając z byłą żoną Jensena, Marianne Ihlen.
zobacz galerię zdjęć (54)
Hydra 1
Skiathos
Skiathos to najbardziej wysunięta na zachód wyspa archipelagu Północnych Sporad, na wschód od półwyspu Pelion w Magnezji na kontynencie i na zachód od wyspy Skopelos. Wyspa ma oś północ-południowy zachód i ma około 12 kilometrów długości i 6 kilometrów szerokości (średnio). Linia brzegowa jest wcięta zatokami, przylądkami i półwyspami. Części południowo-wschodnia i południowo-zachodnia mają łagodniejsze zbocza i tam znajduje się większość osad. Teren jest bardziej nierówny na północnym wybrzeżu, z najwyższym szczytem o wysokości 433 m na górze Karafiltzanaka. Głównym miastem jest Skiathos (4883 mieszkańców), położony we wschodniej części wyspy. Inne główne osady to: Kalyvia (312), Troullos (158), Χanemos (143), Koukounaries (119) i Achladias (118). Wysepki Tsougria, Tsougriaki, Maragos, Arkos, Troulonisi i Aspronisi. są rozrzucone kilka kilometrów od południowo-wschodniego wybrzeża i są wyraźnie widoczne z miasta i plaż. Wyspę Skopelos widać ze Skiathos, a przy bardzo dobrej pogodzie można dostrzec bardziej odległe wyspy Eubea i Skyros. Główna droga asfaltowa biegnie wzdłuż południowo-wschodniego odcinka wyspy, z kilkoma wąskimi drogami gruntowymi odchodzącymi w kierunku wnętrza i północnego wybrzeża. Wokół głównych osad na wyspie znajdują się pola uprawne. Skiathos posiada ponad 60, głównie piaszczystych plaż, rozrzuconych wzdłuż 44 km linii brzegowej. Należą do nich Achladies, Troulos, Vromolimnos, Koukounaries, Asselinos, Megali Ammos i Mandraki. Duża część wyspy jest zalesiona sosną alpejską i małym lasem sosnowym w okolicy Koukounaries. Na wyspę i pozostałe wyspy Sporad kursuje regularne połączenie szybkimi statkami i konwencjonalnymi promami z Volos i Agios Konstantinos. Międzynarodowy Port Lotniczy Skiathos znajduje się na północnym wschodzie wyspy, obok laguny i nizinnego przesmyku oddzielającego wyspę od półwyspu Lazareta. Lotnisko Skiathos stało się celem podróży dla miłośników samolotów i tych, którzy chcą z bliska zobaczyć spektakularne starty i lądowania samolotów, co można zrobić z plaży Xamenos. Na wyspie są trzy linie autobusowe, którymi można dotrzeć do większości plaż z głównego miasta.
Najważniejsze atrakcje turystyczne w mieście Skiathos:
- Kościół Panaghia Limnià, zbudowany w 1837 roku
- Kościół Tris Ieràrches
- Półwysep Bourtzi
Miejsca warte uwagi na wyspie:
- Zamek średniowieczny Skiathos
- Święty Klasztor Ewangelistyki
- Stary Klasztor Panaghia Ekonistria
- Stary Klasztor Panaghia Kechrià
- Bizantyjski Kościół Chrystusowy (w Zamku)
Najciekawsze plaże:
- Koukounaries
- Lalaria
- Plaża bananowa
- Ksanemos
- Amunicja Megali
- Achladie
- Wromolimnos
- Agia Paraskevi
- Troulos
- Asselinos (mała i duża)
- Maratha
- Mandraki
- Limani tou Xerxi
- Kechria
- Kastro
- Tsougria (wyspa)
Skiathos i sąsiadujące z nim Skopelos były miejscami kręcenia filmu Mamma Mia! z 2008 roku.
Skiathos jest jedną z dwóch najbardziej „turystycznych” wysp wybranych przez Marcina. Znajduje to odzwierciedlenie w rankingach, w których to sumarycznie zajęło 11-ste miejsce, najwyższe ze wszystkich wysp archipelagu Sporad Północnych. Oprócz Eubei pozostałe trzy wyspy też znalazły się w rankingu. Tuż za Skiathos, na 13-stym miejscu Skopelos. Znacznie niżej Skiros (26-sty) i Alonissos (28-my). Popularność Skiathos to międzynarodowe lotnisko, bliskie położenie od stałego lądu z bardzo dobrym połączeniem z nim drogą wodną oraz oczywiście kilkanaście pięknych plaż głównie piaszczystych. Nie wiem czy wynikiem popularności turystycznej jest przynajmniej kilkanaście knajpek ze świetnym jedzeniem, a jednocześnie cudownie położonych, czy te knajpki podbijają bębenek atrakcyjności turystycznej wyspy. Niewątpliwie Skiathos spełnia wszelkie wymogi, by móc na niej spędzić kilka dni hedonistycznego relaksu.
zobacz galerię zdjęć (30)
Skiathos 1
zobacz galerię zdjęć (45)
Skiathos 2
zobacz galerię zdjęć (30)
Skiathos 3
Thassos
Tasos, Thasos, Thassos to grecka wyspa na północy Morza Egejskiego, położona w odległości 8 km od wybrzeża Tracji. Jest to najbardziej wysunięta na północ duża grecka wyspa i 12-sta co do wielkości pod względem powierzchni. Wyspa ma powierzchnię 380 km2 i populację około 13 000 osób. Największym miastem i stolicą jest Thasos, oficjalnie znana jako Limenas Thasou, „Port Thasos”, położona po północnej stronie. Jest połączona z lądem regularnymi liniami promowymi między Keramoti i miastem Thasos oraz między regionalnym centrum Kawala i Skala Prinou. Thassos ma ogólnie okrągły kształt, bez głębokich zatok lub znaczących półwyspów. Teren jest górzysty, ale nie szczególnie nierówny, wznoszący się stopniowo od wybrzeża do środka. Najwyższym szczytem jest góra Ipsarion o wysokości 1204 m n.p.m. Wokół głównej wyspy położone są trzy wysepki: Tasopulo na północy, Kinira na wschodzie i Panajia na południu. Las sosnowy pokrywa większość wschodnich zboczy wyspy. Zdecydowanie najważniejszą działalnością gospodarczą jest turystyka. Thasos jest najbardziej żyzną wyspą Morza Egejskiego. Głównymi produktami rolnymi na wyspie są miód, migdały, orzechy włoskie, oliwki (takie jak lokalna odmiana Throumba, która ma chronioną nazwę pochodzenia), oliwa z oliwek i wino. Wino z Thasos, sławne starożytne „wino tasyjskie”, uważane jest do dzisiaj za jedno z najlepszych win Grecji. Mieszkańcy zajmują się również hodowlą owiec i kóz oraz rybołówstwem. Inne gałęzie przemysłu to drewno i górnictwo, w tym ołowiu, cynku i marmuru, szczególnie w rejonie Panagia, gdzie jedna z gór w pobliżu Morza Trackiego ma duży kamieniołom marmuru. Sławny od czasów starożytności do dziś całkowicie biały marmur tasyjski użyty został do budowania świątyni Agia Sofia w Konstantynopolu.
Trzy główne atrakcje urbanistyczne Thassos to:
- Limenas – stolica wyspy z malowniczymi uliczkami, morską promenadą i tawernami. Znajduje się tu również Muzeum Archeologiczne i wykopaliska starożytnego Thassos.
- Limenaria – drugie co do wielkoście miasteczko wyspy szczególnie rozwinięte turystycznie, z Muzeum Etnograficznym.
- Klasztor Moni Archangelou czyli klasztor Archanioła Michała, który położony jest kilka kilometrów na zachód od Aliki, bezpośrednio przy drodze ciągnącej się wzdłuż wybrzeża. Położony jest zjawiskowo na zboczu wzgórza z pięknym widokiem na morze i okolicę. Pod klasztorem znajduje się jaskinia obmywana przez wodę, która według mieszkańców Thassos ma właściwości uzdrawiające.
Miasta i wsie liczące ponad 100 mieszkańców:
- Kallirachi (417)
- Limenaria (2,351)
- Panagia (672)
- Potamia (1,274)
- Potos (788)
- Prinos (1,160)
- Rachonie (408)
- Skala Kallirachis (554)
- Skala Marion (367)
- Skala Rachoniuu (219)
- Skala Sotiros (360)
- Thasos (Limenas Thasou) (3331)
- Teolog (515)
Oczywiście jak na każdej wyspie greckiej, szczególnie tych „turystycznych” tak i na Thassos nie brakuje cudownie położonych knajpek serwujących pyszne jedzenie. Nie brakuje również pięknych plaż. Najbardziej znane z nich to: Giola, Pefkari, Livadi, La Scala, Notos, Metalia, Golden, Psili Ammos, Aliki, Paradise, Porto Vathy, Marble. Co w nich zachwyca? Przede wszystkim różnorodność. Pod każdym względem. Osobny rozdział w kategorii plażowej i kąpieli morskich to Giola Lagoon. Giola Lagoon to zjawisko, na osobny post. Więc zamiast słów filmik.
Thassos jest drugą po Skiathos najbardziej turystyczną wyspą według rankingów z tych, które wybrał Marcin. Taki wynik był dla mnie zaskoczeniem, in minus dla Thassos. O ile pierwsza piątka rankingu nie podlega dyskusji, a co najwyżej można by się spierać która z wysp winna być na której pozycji wśród pierwszych pięciu, to Thassos bym umieścił na szóstym bądź siódmym miejscu z Mykonos. Thassos został umiejscowiony jako druga z Wysp Egejskich Północnych, bowiem na 10-tym miejscu pojawiła się Samos. Za nim w rankingu znalazły się jeszcze na 24-tym miejscu Lesbos i 31-wszym Chios. Dla mnie zaskakujące jest, że nie pojawiła się ani Samotraka, ani Limnos.
zobacz galerię zdjęć (27)
Thasos 1
zobacz galerię zdjęć (48)
Thasos 2
zobacz galerię zdjęć (39)
Thasos 3
Folegandros
Jak można wybrać Folegandros jeśli wśród Cyklad są Santorini i Mykonos, a na dokładkę jeszcze Naksos, Paros i Milos? Na wyspie jest wszystko z czym kojarzy się czar greckich wysp. Lazurowe morze z zatoczkami i piaszczystymi plażami i tworami skalnymi w wodzie, a także klifami. Pocztówkowa osada z typową grecką architekturą mieszkalną, małymi bielutkimi domami z niebieską stolarką, ale również w innych kolorach oraz z platanami. Biały kościół na wzgórzu, do którego prowadzi serpentynowa droga, a spod którego rozpościera się bajkowy widok na wyspę i morze, szczególnie o zachodzie słońca. Oczywiście są tu również tawerny, może niezbyt dużo, ale bardzo tradycyjnie klimatyczne, serwujące przede wszystkim „domową” grecką kuchnię i oczywiście świeżutkie ryby. A nie ma na wyspie komercji i tłumu turystów. Idealne miejsce na drobny hedonizm, zachwyt pięknem i beztroski relaks.
Folegandros lub Pholegandros – to mała grecka wyspa na Morzu Egejskim, która wraz z Sikinos, Ios, Anafi i Santorini tworzy południową część Cyklad. Jej powierzchnia wynosi 32,216 kilometrów kwadratowych i ma 719 mieszkańców. Na niej są trzy małe wioski, Chora, Karavostasis i Ano Meria, które są połączone utwardzoną drogą. Krajobraz Folegandros jest zróżnicowany i obejmuje wysokie klify i dużą jaskinię. „Stolica” wyspy, Chora, została zbudowana na skraju 200-metrowego klifu. Portem Folegandros jest mała wioska Karavostasis. Wioska Ano Meria zawiera małe, ale interesujące Muzeum Ekologiczne i Folklorystyczne. Wśród znanych plaż na Folegandros znajduje się Katergo, dostępna tylko pieszo lub łodzią z Karavostasis. Plaża Katergo jest plażą naturystów. Na Folegandros nie ma lotniska. Można tam dostać się promem z Aten (4 godz.), Santorini (1 godz.) lub z Milos czy Naksos. Niestety promy nie dopływają do wyspy w czasie bardzo silnych wiatrów, bo nie są w stanie wówczas zacumować. Na wyspie kursuje autobus między głównymi osadami.
Folegandros jest jeszcze nie do końca spopularyzowany dlatego w rankingu zajął dopiero 23-cie miejsce i zarazem 6-ste z cykladzkich wysp. Cyklady mają w rankingu najwięcej wysp, bo aż 10. Przed Folegandros są: Santorini (4), Mykonos (6), Naksos (17), Paros (19) i Milos (20), zaś za nią: Ios (27), Amorgos (29), Syros (32) i Sifnos (33).